ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ДАР БОРАИ ДУРНАМОҲОИ ДАВЛАТӢ, КОНСЕПСИЯҲО, СТРАТЕГИЯҲО ВА БАРНОМАҲОИ РУШДИ ИҶТИМОИЮ ИҚТИСОДИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Бо қарори Маҷлиси намояндагони
Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 8 июни соли 2018, № 1111
қабул карда шуд.
Бо қарори Маҷлиси миллии
Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 2 августи соли 2018, № 568
ҷонибдорӣ карда шуд.
Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқӣ, ташкилӣ ва иҷтимоию иқтисодии таҳия, баррасӣ ва тасдиқи дурнамоҳои давлатӣ, консепсияҳо, стратегияҳо ва барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро муайян менамояд.
Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ
Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:
- дурнамоҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон - фарзияи аз нуқтаи назари илмӣ асоснокшудаи вазъи ояндаи имконпазири иҷтимоию иқтисодӣ, илмию техникӣ, экологӣ ва иқтисоди хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки нишондиҳандаҳои инъикоскунандаи ҳолати мазкурро дар бар мегиранд;
- дурнамосозии давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон - фаъолияти мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ ва субъектҳои хоҷагидор оид ба таҳия ва такмили дурнамоҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо мақсади қабул кардани қарор дар марҳилаи аввали таҳияи нақшаву барномаҳо ҳамчун воситаи пешбинии илмӣ, таҳлили сенариявӣ (вариантӣ) ва ба даст овардани иттилооти иловагӣ истифода мешаванд;
- консепсияи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон - пешбинии ҳадафҳои стратегӣ, афзалиятҳо, самтҳо ва вазифаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии кишвар барои ояндаи дарозмуҳлат ва стратегияи амалиёт ҳангоми иҷрои дурнамоҳо, барномаҳо ва нақшаҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ;
- стратегияи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон - ҳадафҳои дарозмуҳлат ва нишондодҳои асосие, ки ҳалли вазифаҳои афзалиятнок ва ноил гардидан ба нишондиҳандаҳои мушаххасро дар заминаи истифодаи оқилонаи захираву иқтидорҳои мавҷуда фарогир мебошанд;
- барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон - маҷмӯи чорабиниҳо ва нақшаҳои мувофиқашуда ҷиҳати расидан ба ҳадафҳои стратегӣ ва вазифаҳои умумӣ дар доираи афзалиятҳои сатҳи миллӣ, маҳаллӣ ва соҳавӣ бо дар назар доштани истифодаи босамари захираҳои табиӣ, моддӣ ва молиявӣ дар давраи миёнамуҳлат;
- барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо - таҳияи маҷмӯи чорабиниҳо ва нақшаҳои мувофиқашуда ҷиҳати расидан ба ҳадафҳои стратегӣ ва вазифаҳои умумӣ бо дар назар доштани истифодаи босамари захираҳои табиӣ, моддӣ ва молиявӣ;
- модели дурнамосозии рушди иҷтимоию иқтисодӣ - барномаи компютерии тавассути формулаҳои эконометрикӣ таҳияшуда, ки барои арзёбӣ ва дурнамосозии нишондиҳандаҳои иҷтимоию иқтисодӣ, инчунин муайян намудани дараҷаи алоқамандии байни нишондиҳандаҳо истифода бурда мешавад;
- барномаи мақсадноки давлатӣ - маҷмӯи чорабиниҳо ва нақшаҳои мувофиқашуда ҷиҳати расидан ба ҳадаф ва афзалиятҳои гузошташудаи давлат дар давраи миёнамуҳлат бо дар назар доштани хусусиятҳои хос, иқтидору захираҳои мавҷудаи соҳаҳои дахлдор, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тарҳрезӣ мешаванд;
- нақшаҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ - маҷмӯи чорабиниҳо оид ба ҳалли ҳадафҳои гузошташуда, ки метавонанд кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат бошанд;
- бахши давлатии иқтисодиёт - мақомоти татбиқкунандаи фаъолияти иқтисодӣ, аз ҷумла корхонаҳои воҳиди давлатӣ, инчунин ҷамъиятҳои саҳомӣ ва корхонаҳои муштарак, ки дар онҳо ҳиссаи давлат зиёд мебошад.
Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи дурнамоҳои давлатӣ, консепсияҳо, стратегияҳо ва барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи дурнамоҳои давлатӣ, консепсияҳо, стратегияҳо ва барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад.
Моддаи 3. Принсипҳои ташкил ва фаъолияти низоми дурнамосозии давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Ташкил ва фаъолияти низоми дурнамосозии давлатии рушди иҷтимоию иқтисодӣ ба принсипҳои зерин асос меёбанд:
- ягонагӣ - мувофиқаи мутақобилаи дурнамоҳо ва ҳуҷҷатҳои стратегию барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраҳои кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат бо вазорату идораҳои дахлдори Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- воқеият - дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси маълумоти расмӣ, иқтидорҳои мавҷуда ва тамоюлҳои солҳои гузашта, таъсири омилҳои дохилӣ ва берунӣ ба иқтисодиёт таҳиягардида, ки ҳангоми тағйирёбии вазъи иқтисодӣ такмил дода мешаванд;
- асоснокии илмӣ - дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз нуқтаи назари илмӣ асоснок, ки бо истифодаи таҷрибаи ҷаҳонӣ ва такмили доимии методология таҳия мешаванд;
- шаффофият - дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба истиснои баъзе ҳуҷҷатҳо ва маълумоти дорои сирри давлатӣ, ки баъд аз тасдиқ дастраси умум мегарданд;
- масъулиятнокӣ - иштирокчиёни таҳияи дурнамоҳо барои таҳияи саривақтӣ ва босифати дурнамо, пешниҳоди маълумот ва татбиқи онҳо, тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон масъул мебошанд.
Моддаи 4. Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади рушди иҷтимоию иқтисодии кишвар ва таъмини амнияти иқтисодӣ дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои ояндаи кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат тавассути моделҳои дурнамосозии рушди иҷтимоию иқтисодӣ ва барномаҳо таҳия менамояд. Тартиби таҳияи дурнамоҳои мазкур аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад.
- Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси таҳлили маҷмӯии натиҷаҳо, афзалиятҳо, имкониятҳо, самтҳои асосӣ ва масъалаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия карда мешаванд.
- Ҳангоми таҳияи дурнамоҳо имкониятҳои минбаъдаи пешрафти иқтисоди миллӣ, илму техника, технологияҳои иттилоотию коммуникатсионӣ, тамоюли тағйирёбии вазъи демографӣ, экологӣ, сохтори иҷтимоии ҷомеа, иқтидор ва имкониятҳои мавҷудаи давлат, мавқеи сиёсию иқтисодии хориҷии он бо дар назар доштани вазъи сиёсию иқтисодии давлатҳо - шарикони асосии савдо ва омилҳои дигар ба инобат гирифта мешаванд.
- Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон:
- дар маҷмӯъ дар сатҳи ҷумҳурӣ, соҳаҳо, бахшҳои иқтисодӣ, Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳо ва ба таври алоҳида дурнамоҳои рушди стратегии бахшҳои муҳими иқтисодӣ таҳия карда мешаванд;
- ба дурнамоҳои демографӣ, экологӣ, илмию техникӣ, инчунин дурнамоҳои рушди соҳаҳо ва маҳалҳо, аз ҷумла Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо асос меёбанд;
- ба вариантҳои мақсаднок (индикативӣ), асосӣ (заминавӣ) ва пессимистӣ бо дар назар доштани таъсири эҳтимолии омилҳои дохилию берунӣ, афзалиятҳои сиёсати иҷтимоию иқтисодии давлат, чорабиниҳои танзими давлатии иқтисодиёт, соҳаи иҷтимоӣ ва марҳилаҳои амалигардонии онҳо таҳия карда мешаванд;
- нишондиҳандаҳои миқдорие, ки суръату таносубҳои рушди иқтисодӣ, ҷараёни истеҳсолот ва сохтори он, андозаи истеҳсол ва истеъмоли молҳо (кор ва хизматрасонӣ)-ро аз рӯи гурӯҳҳои асосии молҳо, натиҷаи пешрафти илму техника, сатҳи некӯаҳволии аҳолӣ ва шуғлнокӣ, сохтори иҷтимоии ҷомеа ва рушди соҳаҳои дигарро тавсиф мекунанд, дар бар мегиранд.
- Мақоми ваколатдори давлатӣ дурнамои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои ояндаи кӯтоҳмуҳлат ба муҳлати як сол ва параметрҳои асосии он барои ду соли минбаъда таҳия мекунад.
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дурнамои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои ояндаи миёнамуҳлат то панҷ сол бо тақсимбандӣ ба солҳо таҳия карда, онро ҳар сол такмил медиҳад.
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дурнамои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои ояндаи дарозмуҳлат ба муҳлати на камтар аз даҳ сол таҳия карда, онро дар панҷ сол як маротиба такмил медиҳад.
- Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон (ба истиснои баъзе ҳуҷҷатҳо ва маълумоти дорои сирри давлатӣ) бояд дар воситаҳои ахбори омма нашр карда шаванд.
- Бо мақсади сари вақт ва босифат таҳия намудани дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон мақоми ваколатдори давлатӣ ҳуқуқ дорад аз вазорату идораҳо, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти дигар ва шахсони ҳуқуқӣ, новобаста ба шакли моликияташон ва тобеияти идоравӣ, маводи заруриро талаб намояд.
- Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ояндаи кӯтоҳмуҳлат вазъи рушди иҷтимоию иқтисодии ҷумҳуриро дар солҳои гузашта, инчунин самтҳои асосии рушди иқтисодиётро барои соли навбатӣ ва параметрҳои он барои ду соли минбаъда дар бар мегиранд.
- Дар асоси дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли навбатии молиявӣ ва нишондиҳандаҳои он барои ду соли минбаъда аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ таҳия гардида, бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод мегардад.
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳангоми ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ирсол намудани лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли навбатии молиявӣ ва нишондиҳандаҳои он барои ду соли минбаъда дар як вақт инчунин ҳуҷҷату маводи зеринро пешниҳод менамояд:
- натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи сипаришудаи соли ҷорӣ;
- дурнамои нишондиҳандаҳои асосии макроиқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли оянда ва параметрҳои асосии он барои ду соли минбаъда;
- лоиҳаҳои барномаҳои мақсаднок, ки маблағгузории онҳо аз ҳисоби буҷети давлатӣ барои соли оянда пешбинӣ шудааст.
- Мақоми ваколатдори давлатӣ бо дар назар доштани вазъи иқтисодии ҷаҳон, минтақа ва омилҳои таъсирбахши дохилию берунӣ ба иқтисодиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳар семоҳа мониторинги вазъи иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро гузаронида, дар ҳолатҳои зарурӣ нишондиҳандаҳои дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро такмил медиҳад.
Моддаи 5. Мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба дурнамосозии давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба дурнамосозии давлатии рушди иҷтимоию иқтисодӣ аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
Моддаи 6. Дурнамоҳои рушди бахши давлатӣ
- Дурнамоҳои рушди бахши давлатӣ дар доираи дурнамои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ояндаи кӯтоҳмуҳлат барои ҷумҳурӣ, аз ҷумла Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо, дар маҷмӯъ аз рӯи соҳаҳо тартиб дода мешавад.
- Дурнамоҳои рушди бахши давлатӣ нишондиҳандаҳои зеринро дар бар мегиранд:
- хароҷот барои амалӣ намудани барномаҳои сармоягузорӣ бо нишон додани номгӯи иншоот ва муҳлати сохтмони онҳо, ҷиҳати азнавсозӣ ё таҷдиди объектҳои моликияти давлатӣ, иҷрои корҳои илмӣ-тадқиқотӣ ва таҷрибавӣконструкторӣ вобаста ба хариди мол (кор ва хизматрасонӣ) ва эҳтиёҷоти онҳо;
- фаъолияти субъектҳои хоҷагидори бахши давлатӣ, аз ҷумла маҷмӯи маҳсулоти истеҳсолшуда ва фурӯхташуда, содироту воридоти мол (кор ва хизматрасонӣ), маблағгузорӣ ба сармояи асосӣ аз ҳисоби манбаъҳои худӣ ва қарзӣ;
- истеҳсоли маҳсулот (кор ва хизматрасонӣ) аз ҷониби корхонаҳои давлатӣ ва ҷамъиятҳои саҳомӣ дар шакли аслӣ бо дар назар доштани номгӯй ва нархи молҳо.
- Дурнамоҳои рушди бахши давлатӣ, ҳамчунин, нишондиҳандаҳои истифодаи моликияти давлатиро бо дар назар доштани тадбирҳои баланд бардоштани босамарии онҳо дар бар мегирад.
Моддаи 7. Ягонагии консепсия, стратегия ва барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон
- Консепсияҳо, стратегияҳо ва барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон бояд ба ҳадаф, усул ва муҳлати ноилшавии онҳо, нишондиҳандаҳои умумии ба ҳамаи соҳаҳо дахлдор, намуд ва ҳаҷми захираҳои масрафшаванда мутобиқ бошанд.
- Маҷмӯи ҳуҷҷатҳо бояд бо риояи умумӣ ва равиши ягонаи технологияи таҳия дар асоси қоидаҳое, ки аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ муқаррар карда мешаванд, таҳия гардад.
Моддаи 8. Консепсияи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон консепсияи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро таҳия ва тасдиқ менамояд.
- Консепсияи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон:
- бо мақсади муайян кардани самтҳои асосии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ояндаи дарозмуҳлат таҳия карда мешавад;
- таҳлили рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи муайяни гузашта ва тавсифи вазъи иқтисодии онро дар соли ҷорӣ дар бар мегирад;
- ҳадафҳои стратегӣ ва афзалиятҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон, воситаҳои ноил шудан ва роҳҳои давра ба давра амалӣ гардонидани мақсаду афзалияти мазкурро муайян мекунад;
- самтҳои асосии сиёсати иҷтимоию иқтисодии давлат, аз ҷумла соҳаҳои алоҳидаи иқтисодиёт ва маҷмӯии байнисоҳавӣ, инчунин самтҳои асосии сиёсати илмию техникӣ, инноватсионӣ, сармоягузорӣ, экологӣ, минтақавӣ ва иқтисоди хориҷиро муқаррар менамояд.
- Консепсияи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи на камтар аз 20 сол таҳия карда мешавад.
Моддаи 9. Стратегияи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон стратегияи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро таҳия менамояд.
- Стратегияи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон:
- дар асоси дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия мегардад;
- таҳлили рушди миллии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар давраи муайяни гузашта фаро гирифта, марҳила ва талаботи асосии рушди иҷтимоию иқтисодиро дар бар мегирад;
- ҳадафҳои стратегӣ, афзалиятҳо ва принсипҳои рушди миллӣ, воситаҳои ноилшавӣ ва роҳҳои татбиқи чунин ҳадафҳо ва афзалиятҳо, фароҳам овардани шароитҳои ниҳодии рушд, таъмини рушди ҳамаҷонибаи соҳаҳои иҷтимоию иқтисодии ҷумҳурӣ ва баланд бардоштани сатҳи некӯаҳволии аҳолиро муайян менамояд.
- Стратегияи рушди иҷтимоию иқтисодиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи на камтар аз 15 сол таҳия намуда, онро дар панҷ сол як маротиба такмил медиҳад.
- Стратегияи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо қарори Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мегардад.
- Барои татбиқ намудани стратегияи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барномаҳои миёнамуҳлати миллию соҳавӣ таҳия карда мешаванд.
Моддаи 10. Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои давраҳои кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат бо тартиби муқарраргардида таҳия намуда, дар ҳолатҳои зарурӣ бо дар назар доштани вазъи ҷорӣ ба он тағйирот ворид менамояд.
- Барномаи кӯтоҳмуҳлати рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи аз 1 то 3 сол таҳия карда мешавад.
- Барномаи миёнамуҳлати рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи аз 3 то 5 сол таҳия карда мешавад.
- Барномаи дарозмуҳлати рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи на камтар аз 5 сол таҳия карда мешавад.
- Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраҳои кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат дорои чунин маълумот мебошад:
- дар бораи натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи муайяни гузашта;
- оид ба мақсаду афзалиятҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ, илмию техникӣ, сармоягузорӣ, экологӣ, иқтисодии хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- дар бораи нақшаи чорабиниҳо бо дар назар доштани муҳлат, иҷрокунандагони он, индикаторҳо барои мониторинг, натиҷаҳои пешбинигардида ва сарчашмаи маблағгузорӣ.
- Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраҳои кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат тадбирҳои зеринро пешбинӣ менамояд:
- рушди устувори иқтисодиёт ва дастгирии соҳибкорӣ, таъмини муътадилии нархҳо, шуғли пурмаҳсул ва тавозуни мусбати тиҷорати берунӣ;
- ташаккули ниҳодҳои иқтисодии моликиятдорӣ, меҳнатӣ, молиявӣ, иҷтимоӣ ва дигаргунсозии онҳо;
- дастгирии давлатии илм, истифодаи натиҷаҳои тадқиқоти илмӣ дар истеҳсолот, муайян намудани самтҳои афзалиятноки рушди илм, гузаронидани ташхиси мавзӯъҳои илмию техникӣ, омода намудани барномаҳои маҷмӯии мақсадноки илмӣ;
- афзоиши даромад, баландшавии сатҳи зиндагии аҳолӣ, рушди соҳаҳои иҷтимоӣ, бартараф кардани нобаробарии иҷтимоӣ;
- рушди Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо, истифодаи босамари захираҳои онҳо, ба ҳам наздик намудани нишондиҳандаҳои сатҳи зиндагӣ, аз ҷумла даромади аҳолӣ;
- ҳифзи табиат ва баланд бардоштани бехатарии экологӣ;
- такмили сохтори содироту воридот, ҷалб кардани сармоягузории хориҷӣ ва истифодаи босамари он, танзими фаъолияти иқтисоди хориҷӣ;
- амалисозии барномаҳои муштарак бо иштироки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва пардохти қарзҳои берунӣ;
- рушд ва истифодаи босамари захираҳои иттилоотӣ ва таъмини аҳолӣ бо иттилооти дорои аҳамияти ҷамъиятӣ;
- таъсис ва нигоҳдории ҷойҳои нави корӣ;
- бехатарӣ ва ҳифзи меҳнат;
- пешгирии ҷалби кӯдакони ноболиғ ба меҳнат;
- пешгирӣ ва бартараф намудани шуғли ғайрирасмӣ.
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон лоиҳаи барномаи рушди иҷтимоию иқтисодиро ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои баррасӣ ва тасдиқ (қабули қарори дахлдор) пешниҳод менамояд.
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳар сол барои маълумот ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон гузоришро дар бораи натиҷаҳои иҷрои барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соли гузашта, инчунин пешниҳодро оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои минбаъда ирсол менамояд.
- Тартиби таҳияи барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраҳои кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлатро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.
Моддаи 11. Барномаҳои мақсадноки давлатӣ
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барномаҳои мақсадноки давлатиро таҳия намуда, татбиқи онро таъмин менамояд.
- Номгӯи барномаҳои мақсадноки давлатиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи дурнамои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва афзалиятҳое, ки дар асоси он таҳия мегарданд, муайян намуда, онро тасдиқ менамояд.
- Барномаи мақсадноки давлатӣ аз рӯи соҳаҳо аз ҷониби мақоми дахлдори давлатӣ бо дар назар доштани маблағгузорӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ ва фондҳои мақсадноки буҷетӣ таҳия мешавад.
- Дар барномаҳои мақсадноки давлатӣ маълумоти зерин пешбинӣ мегардад:
- асосноккунӣ ва афзалияти барнома аз нигоҳи илмию иқтисодӣ;
- натиҷаҳои пешбинишудаи иҷтимоию иқтисодӣ ва экологии барнома;
- сарчашмаҳои маблағгузорӣ ва тақсимбандӣ ба солҳо;
- номи дақиқи фармоишгар ва иҷрокунандаи асосии барномаи мазкур.
Моддаи 12. Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо
- Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳоро мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар мувофиқа бо мақомоти ваколатдори давлатӣ таҳия менамоянд, ки онҳо аз ҷониби Маҷлиси вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо тасдиқ мегарданд.
- Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақоми ваколатдори давлатӣ, инчунин дигар мақомоти дахлдор иҷрои корҳои зеринро таъмин менамоянд:
- аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ таҳияи лоиҳаи санади дахлдор ҷиҳати ташкили корҳо доир ба таҳияи дурнамои нишондиҳандаҳои асосии макроиқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ муайян намудани номгӯи нишондиҳандаҳои дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодӣ ва таҳияи тавсияҳои методӣ оид ба таҳияи дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо;
- аз ҷониби мақомоти омор ба вазорату идораҳои ҷумҳурӣ ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ пешниҳод намудани маълумоти оморӣ дар доираи барномаи корҳои оморӣ.
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар асоси дурнамои таҳиягардида иҷрои корҳои зеринро таъмин менамояд:
- андешидани тадбирҳо оид ба муҳайё сохтани шароит барои рушди босуботи иҷтимоию иқтисодӣ, андешидани чораҳои судманд ҷиҳати бартараф кардани нобаробарии рушди минтақаҳо, истифодаи босамари захираҳои табиӣ, моддӣ, меҳнатӣ ва молиявии онҳо, аз ҷумла барои зиёд намудани истеҳсоли молҳои содиротӣ ва молҳои воридотивазкунанда;
- баргузории муколамаи озод байни мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, ҷомеаи шаҳрвандӣ, бахши хусусӣ ва ташкили чорабиниҳои таблиғотиву фаҳмондадиҳӣ дар минтақаҳо ҷиҳати ноил гардидан ба нишондиҳандаҳои дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодӣ;
- таҳияи тавсияҳо оид ба коҳиш додани ҳолатҳои буҳронӣ дар минтақаҳо.
- Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо барои таҳияи барномаҳои стратегии рушди иҷтимоию иқтисодии онҳо асос мебошанд.
Моддаи 13. Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо
- Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо барои давраи миёнамуҳлат дар асоси ҳуҷҷатҳои стратегӣ ва барномавӣ, инчунин дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии маҳал таҳия мегардад.
- Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо ҳадафҳои стратегии рушди кишварро дар бар гирифта, бо дар назар дош-тани хусусиятҳои хос, иқтидорҳо, афзалиятҳо ва захираҳои мавҷудаи ҳар як маҳал таҳия ва амалӣ карда мешавад.
- Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо мақсадҳои афзалиятнок, вазифаҳо ва самтҳои асосии рушди минтақа, захираҳои зарурӣ ва нақшаю чорабиниҳои ҳамаи тарафҳои манфиатдорро барои ноил гардидан ба мақсадҳои стратегии рушд дар бар мегирад.
- Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо ба принсипҳои зерин асос меёбад:
- ҳатмӣ будани таҳияи барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо ҳамчун механизми банақшагирии стратегӣ;
- таъмини пурра ва маҷмӯии барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо фарогири ҳамаи барномаҳои миллӣ ва чорабиниҳои сатҳи ҷумҳуриявӣ буда, аз ҳисоби буҷети давлатӣ, шарикони рушд, ташкилотҳои ҷамъиятӣ, сармоягузорони ватанию хориҷӣ маблағгузорӣ карда мешавад;
- иштироки ҷомеаи шаҳрвандӣ ҳангоми таҳия ва татбиқи барномаҳо;
- мониторинг ва арзёбии барномаҳо.
- Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо барои таҳияи буҷети маҳаллӣ ва пешниҳодҳо оид ба маблағузории самтҳои алоҳидаи рушди маҳаллӣ аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ асос меёбад.
- Тартиби мувофиқасозии масъалаҳо оид ба маблағгузории самтҳои алоҳидаи рушди маҳаллӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
- Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо барои амалӣ шудани чорабиниҳои аз ҳисоби шарикони рушд, ташкилотҳои ҷамъиятӣ ва сармоягузорони ватанию хориҷӣ маблағгузоришаванда асос мебошад.
- Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо аз ҷониби мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ таҳия гардида, бо қарори Маҷлиси вакилони халқ тасдиқ карда мешавад.
- Мониторинг ва арзёбии барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо аз ҷониби мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар асоси тартибу услубе, ки аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ тасдиқ шудааст, гузаронида мешаванд. Мақоми ваколатдори давлатӣ метавонад мониторинг ва арзёбии интихобии барномаи рушди маҳалро анҷом диҳад. Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалҳо метавонад аз рӯи натиҷаҳои мониторинг ва арзёбӣ такмил ёбад.
- Тартиби таҳия намудани барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.
- Барномаи рушди иҷтимоию иқтисодии маҳалро мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии дахлдор татбиқ менамоянд.
Моддаи 14. Шӯрои методӣ оид ба дурнамосозӣ
- Бо мақсади ҳамоҳангсозии фаъолияти вазорату идораҳо оид ба таҳияи дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон, баррасӣ ва илман асоснок намудани дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии ҷумҳурӣ, аз ҷумла Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо Шӯрои методӣ оид ба дурнамосозӣ ташкил карда мешавад.
- Тартиби кор ва ҳайати Шӯрои методӣ оид ба дурнамосозӣ ва низомномаи онро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд.
- Вазифаҳои асосии Шӯрои методӣ оид ба дурнамосозӣ:
- ҳамоҳангсозии фаъолияти вазорату идораҳо, иштирокчиёни таҳияи дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- арзёбии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар ҳолати зарурӣ пешниҳод намудани таклиф оид ба ворид намудани тағйирот ба дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии ҷумҳурӣ;
- таҳлили илмии дурнамои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодӣ;
- таҳияи методологияи дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии ҷумҳурӣ, аз ҷумла Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо;
- баррасӣ ва омӯзиши равандҳои муосири дурнамосозӣ дар ҷаҳон ва дар ин замина омода намудани пешниҳодҳо ҷиҳати такмили қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар самти дурнамосозӣ;
- иштирок дар ҳалли масъалаҳои методологӣ, илмию техникӣ ҳангоми таҳия ва такмили низоми ҳуҷҷатҳои методӣ оид ба таҳияи ҳуҷҷатҳои стратегии сатҳи миллӣ, минтақавӣ ва соҳавӣ.
Моддаи 15. Масъулият барои пешниҳод намудани маълумот
Мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти дигар, инчунин шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ҷиҳати сари вақт пешниҳод намудани маводи таҳлилию омории дақиқ барои таҳияи дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон масъул мебошанд.
Моддаи 16. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур
Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.
Моддаи 17. Дар бораи аз эътибор соқит донистани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи дурнамоҳои давлатӣ, консепсияҳо, стратегияҳо ва барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон"
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 8 декабри соли 2003 "Дар бораи дурнамоҳои давлатӣ, консепсияҳо, стратегияҳо ва барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон" (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2003, № 12, мод. 681; с. 2009, № 3, мод. 87; с. 2011, № 12, мод. 845; с. 2017, №1-2 мод. 22) аз эътибор соқит дониста шавад.
Моддаи 18. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур
Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон
ш. Душанбе,
3 августи соли 2018,
№ 1544