ҚОНУНИ
ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ДАР БОРАИ ВАЗЪИ ҲУҚУҚИИ ШАҲРВАНДОНИ ХОРИҶӢ ВА ШАХСОНИ БЕШАҲРВАНД
ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
(Қонуни ҶТ аз 17.05.2018 с., № 1525)
Қонуни мазкур вазъи ҳуқуқии шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд, тартиби будубош, инчунин ҳуқуқу уҳдадориҳои онҳоро дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.
БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ
Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:
- шаҳрванди хориҷӣ – шахсе, ки шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистонро надошта, шаҳрванди давлати хориҷӣ мебошад;
- шахси бешаҳрванд – шахсе, ки тибқи қонунгузории ягон давлат шаҳрванди он ҳисобида намешавад;
- паноҳгоҳи сиёсӣ – ба шаҳрванди хориҷӣ ва шахси бешаҳрванд додани имконияти паноҳ бурдан дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон аз таъқиби сиёсӣ дар ҳудуди давлати шаҳрвандии худ ё давлати дигар, дар ҳолати мавҷуд будани хавфи воқеии чунин таъқиб, ки боиси вайронкунии ҳуқуқи инсон мегардад;
- гузаштани транзитӣ – тавассути ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ба давлати дигар гузаштани шаҳрванди хориҷӣ ва шахси бешаҳрванд;
- бо роҳи маъмурӣ берун кардан – аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон берун кардани шаҳрванди хориҷӣ ва шахси бешаҳрванд ҳамчун ҷазои маъмурӣ;
- манъи воридшавӣ – намуди маҳдудияти воридшавии шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд ба ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- муассисаи махсус – муассисаи махсуси мақоми ваколатдори давлатӣ, ки барои нигоҳдории муваққатии шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванди аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон бо роҳи маъмурӣ беруншаванда пешбинӣ гардидааст.
Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи вазъи ҳуқуқии шаҳрвандони
хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи вазъи ҳуқуқии шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Тоҷикистон иборат мебошад.
Моддаи 3. Вазъи ҳуқуқии шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд
дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
Моддаи 4. Уҳдадории шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд оид ба
риояи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон уҳдадоранд, ки Конститутсия ва қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистонро эҳтиром ва риоя кунанд, расму анъанаи халқҳои сокини ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистонро гиромӣ доранд.
Моддаи 5. Будубоши доимӣ ва муваққатии шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд
дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
Моддаи 6. Паноҳгоҳи сиёсӣ
БОБИ 2.
ҲУҚУҚ, ОЗОДӢ ВА УҲДАДОРИҲОИ АСОСИИ ШАҲРВАНДОНИ ХОРИҶӢ ВА ШАХСОНИ
БЕШАҲРВАНД ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Моддаи 7. Ҳуқуқ ба фаъолияти меҳнатӣ
Моддаи 8. Ҳуқуқ ба истироҳат
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор доранд, дар асосҳои умумӣ ҳуқуқ ба истироҳат доранд.
Моддаи 9. Ҳуқуқ ба ҳифзи саломатӣ
Моддаи 10. Ҳуқуқ ба ҳифзи иҷтимоӣ
Моддаи 11. Ҳуқуқ ба манзил
Моддаи 12. Ҳуқуқҳои молумулкӣ ва шахсии ғайримолумулкӣ
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонанд молу мулки хусусӣ дошта бошанд, молу мулкро ба мерос монанд ё гиранд, ҳуқуқи муаллифии асарҳои илмӣ, адабиёт ва санъат, ихтироот, намунаҳои саноатӣ, инчунин дорои ҳуқуқҳои дигари молумулкию ғайримолумулкӣ бошанд, агар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигарро пешбинӣ накарда бошад.
Моддаи 13. Ҳуқуқ ба таҳсил
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон истиқомат доранд, бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ ба таҳсил доранд.
Моддаи 14. Ҳуқуқ ба истифодаи дастовардҳои фарҳангӣ
Моддаи 15. Иштирок дар иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванде, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон истиқомати доимӣ доранд, ҳуқуқ доранд ба иттифоқҳои касаба, ҷамъиятҳои илмӣ, фарҳангӣ, варзишӣ ва иттиҳодияҳои дигари ҷамъиятӣ, ғайр аз ҳизбҳои сиёсӣ, дохил шаванд, агар ин хилофи ҳуҷҷатҳои таъсисии иттиҳодияҳои мазкур ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон набошад.
Моддаи 16. Озодии виҷдон
Моддаи 17. Муносибатҳои оилавӣ
Моддаи 18. Дахлнопазирии шахс ва манзил
Мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд дахлнопазирии шахс ва манзил кафолат дода мешаванд, ба истиснои ҳолатҳои муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон.
Моддаи 19. Дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон аз як ҷо ба ҷои дигар рафтан ва
ҷои истиқомат интихоб намудани шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд метавонанд дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи тартиби будубоши шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст, аз як ҷо ба ҷои дигар раванд ва ҷои истиқомати худро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб намоянд.
Моддаи 20. Андоз, боҷ ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон андоз, боҷ ва дигар пардохтҳои ҳатмиро месупоранд, агар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Тоҷикистон тартиби дигарро пешбинӣ накарда бошанд.
Моддаи 21. Ҳифзи ҳуқуқи шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд
Моддаи 22. Муносибат ба хизмати давлатӣ ва ҳуқуқи интихоботӣ
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон наметавонанд ба мақомоти қонунгузор, иҷроия ва судӣ интихоб ва ё таъин шаванд, инчунин дар интихобот ва раъйпурсӣ иштирок намоянд.
Моддаи 23. Муносибат ба хизмати ҳарбӣ
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд барои хизмати ҳарбӣ дар сафи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар сохторҳои ҳарбӣ уҳдадор намебошанд.
БОБИ 3.
БА ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ВОРИД ШУДАН ВА АЗ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
БАРОМАДАНИ ШАҲРВАНДОНИ ХОРИҶӢ ВА ШАХСОНИ БЕШАҲРВАНД
Моддаи 24. Ворид шудан ба Ҷумҳурии Тоҷикистон
- ҷиҳати таъмини амнияти миллӣ, ҳифзи тартиботи ҷамъиятӣ ё саломатии аҳолӣ;
- агар ӯ бар зидди соҳибихтиёрии Ҷумҳурии Тоҷикистон баромад карда, барои халалдор гардидани ягонагӣ ва тамомияти арзии Ҷумҳурии Тоҷикистон даъват намояд ё намуда бошад;
- агар чунин маҳдудкунӣ барои ҳифзи ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ва шахсони дигар зарур бошад;
- агар маълумот дар бораи иштироки ӯ дар амалҳои террористӣ ва экстремистӣ мавҷуд бошад;
- агар аз ҷониби ӯ ҳолатҳои риоя нагардидани қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ошкор шуда бошанд;
- агар дар вақти пешниҳод кардани дархост ҷиҳати ворид шудан дар бораи худ маълумоти бардурӯғ дода ё ҳуҷҷатҳои заруриро пешниҳод накарда бошад;
- агар дар кофтукови мақомоти дахлдори давлатҳои дигаре қарор дошта бошад, ки Тоҷикистон бо онҳо шартнома дар бораи истирдод бастааст;
- дар ҳолатҳое дигаре, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар кардааст.
Моддаи 25. Баромадан аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон
- барои ба ҷавобгарии ҷиноятӣ ё маъмурӣ кашидани ӯ асос бошад;
- ӯ барои содир намудани ҷиноят маҳкум шуда бошад, то адои ҷазо ё озодшавӣ аз ҷазо;
- баромадани ӯ хилофи манфиатҳои таъмини амнияти миллӣ бошад, то қатъ гардидани амали ҳолатҳое, ки ба баромадан монеъ мешаванд;
- дар назди Ҷумҳурии Тоҷикистон, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии он уҳдадории молиявӣ ва молумулкӣ дошта бошад, то иҷрои чунин уҳдадориҳо;
- ҳолатҳои дигари муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон вуҷуд дошта бошанд, ки ба баромадани ӯ монеъ мешаванд.
Моддаи 26. Гузаштани транзитӣ
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд, ки раводиди транзитии Ҷумҳурии Тоҷикистонро доранд, метавонанд аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ба тариқи транзитӣ гузаранд, қоидаҳои гузаштани транзитиро дар нуқтаи сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи хати ҳаракати муқарраршуда риоя кунанд ва дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ба муҳлати дар раводиди транзитӣ нишондодашуда таваққуф намоянд, агар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва шартномаҳои байналмилалии Тоҷикистон тартиби дигарро пешбинӣ накарда бошанд.
Моддаи 27. Муқаррар намудани қоидаҳои ворид шудан ба Ҷумҳурии Тоҷикистон,
будубош, баромадан аз Ҷумҳурии Тоҷикистон, гузаштани транзитӣ тавассути
ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон
Қоидаҳои ворид шудан ба Ҷумҳурии Тоҷикистон, будубош, баромадани шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд аз Ҷумҳурии Тоҷикистон ва гузаштани транзитии онҳо тавассути ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешаванд.
Моддаи 28. Назорати будубоши шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд
дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
Назорати будубош ва ҳаракати транзитии шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби мақомоти корҳои дохилӣ ва мақомоти дигари ваколатдор тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.
БОБИ 4.
МАСЪУЛИЯТИ ШАҲРВАНДОНИ ХОРИҶӢ ВА ШАХСОНИ БЕШАҲРВАНД БАРОИ РИОЯ НАКАРДАНИ ҚОИДАҲОИ БУДУБОШ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН, КАМ КАРДАНИ МУҲЛАТИ БУДУБОШ ВА БО РОҲИ МАЪМУРӢ БЕРУН КАРДАНИ ОНҲО
Моддаи 29. Ҷавобгарӣ барои амалҳои зиддиҳуқуқӣ
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд, ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон амалҳои зиддиҳуқуқӣ содир кардаанд, тибқи асосҳои умумӣ ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд, ба истиснои ҳолатҳои муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва шартномаҳои байналмилалии Тоҷикистон.
Моддаи 30. Масъулият барои риоя накардани қоидаҳои будубош дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд уҳдадоранд, ки қоидаҳои будубошро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон риоя кунанд, аз ҷумла бе ҳуҷҷати ҳуқуқи истиқомат ё бо ҳуҷҷатҳои қалбакӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон истиқомат накунанд, тартиби муқарраршудаи бақайдгирӣ ё сабти маҳалли истиқомат, ё аз як ҷо ба ҷои дигар рафтан ва интихоби ҷои истиқоматро риоя кунанд, баъди анҷоми муҳлати таъиншудаи будубоши худ аз баромада рафтан саркашӣ накунанд, инчунин қоидаҳои гузаштани транзитӣ тавассути ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистонро риоя кунанд.
Моддаи 31. Кам кардани муҳлати будубош дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
Моддаи 32. Бо роҳи маъмурӣ аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон берун кардани
шаҳрванди хориҷӣ ва шахси бешаҳрванд
БОБИ 5.
МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ
Моддаи 33. Имтиёзҳо ва масунияти роҳбарон ва кормандони намояндагиҳои давлатҳои хориҷӣ ва шахсони дигар
Имтиёзҳо ва масунияти роҳбарон ва кормандони намояндагиҳои дипломатӣ, консулгарӣ ва шаҳрвандони хориҷии ба онҳо баробаркардашуда бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Тоҷикистон муқаррар карда мешаванд.
Моддаи 34. Танзими будубоши кормандони намояндагиҳои хориҷӣ
Будубоши кормандони намояндагиҳои дипломатӣ ва муассисаҳои консулии давлатҳои хориҷӣ, инчунин аъзои оилаҳои онҳо бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Тоҷикистон танзим карда мешавад.
Моддаи 35. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур
Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.
Моддаи 36. Дар бораи аз эътибор соқит донистани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон
«Дар бораи вазъи ҳуқуқии шаҳрвандони хориҷӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон»
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 1 феврали соли 1996 «Дар бораи вазъи ҳуқуқии шаҳрвандони хориҷӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон» (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 1996, №3, мод. 55; с. 1997, №9, мод. 117, фасли XXIII; с. 1998, №10, мод. 119, фасли XII; с. 2001, №7, мод. 475; с. 2003, №8, мод. 452; с. 2009, №3, мод. 93, №12, мод. 817; с. 2011, №12, мод. 834; с. 2012, №7, мод. 713; с. 2014, №3, мод. 146) аз эътибор соқит дониста шавад.
Моддаи 37. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур
Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон
ш. Душанбе
2 январи соли 2018
№ 1471